Choclate
Chocolate
മഹാ നദികൾ
പ​ല ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും സം​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും ക​ട​ന്നു​സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​ന്പോ​ഴാ​ണ് ഒാ​രോ ന​ദി പേ​രും പെ​രു​മ​യും നേ​ടു​ക. മ​നു​ഷ്യ​സം​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ളെ ന​ട്ടു​ന​ന​ച്ചു വ​ള​ർ​ത്തി​യ​ത് മ​ഹാ​ന​ദി​ക​ളാ​ണെ​ന്നു നി​ശ്ച​യം. ആ​ദി​മ നാ​ഗ​രി​ക​ത മാ​ത്ര​മ​ല്ല ആ​ധു​നി​ക ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളും പി​റ​വി​യെ​ടു​ത്തു പ​ട​ർ​ന്നു വ​ള​ർ​ന്ന​ത് ന​ദി​ക്ക​ര​ക​ളി​ലാ​ണ്. ഭൂ​മി​യി​ലെ ആ​കെ ജ​ല​ത്തി​ന്‍റെ 97 ശ​ത​മാ​ന​വും സ​മു​ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​ണ​ല്ലോ. ശു​ദ്ധ​ജ​ല​ത്തി​ന്‍റെ മു​ഖ്യ​പ​ങ്കും ധ്രു​വ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ ഹി​മ​പാ​ളി​ക​ളി​ൽ ത​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു. ലോ​ക​ത്തി​ലാ​കെ​യു​ള്ള ശു​ദ്ധ​ജ​ല​ത്തി​ൽ നി​സാ​രം 0.3 ശ​ത​മാ​നം മാ​ത്രം ന​ദി​ക​ളി​ലും മ​റ്റു ജ​ല​സ്രോ​ത​സു​ക​ളി​ലും കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്നു​വെ​ന്ന​തും കൂ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്ക് അ​റി​യാ​മ​ല്ലോ.

ഏ​തൊ​രു മ​ഹാ​ന​ദി​ക്കും മ​നു​ഷ്യ​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ​യും മ​നു​ഷ്യ​സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും ച​രി​ത്ര​ക​ഥ​ക​ളു​ണ്ട്. ലോ​ക​ത്തി​ലെ നീ​ള​മേ​റി​യ ന​ദി​ക​ൾ, ച​രി​ത്ര​പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ ന​ദി​ക​ൾ, വ​ലി​പ്പും​കൊ​ണ്ടും മ​റ്റു സ​വി​ശേ​ഷ​ത​ക​ൾ​കൊ​ണ്ടും പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ന​ദി​ക​ളൊ​ക്കെ​യും ന​മ്മു​ടെ അ​റി​വി​ന്‍റെ അ​ഗാ​ധ​ത​യി​ലേ​ക്കു ഒ​ഴു​കു​ന്നു. വ​ലി​പ്പം​കൊ​ണ്ടും പ്രാ​ധാ​ന്യം​കൊ​ണ്ടും ലോ​ക​പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ന​ദി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യൊ​ന്നു സ​ഞ്ച​രി​ക്കാം.

നൈ​ൽ​ ന​ദി

ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും നീ​ള​മേ​റി​യ ന​ദി. ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ നൈ​ൽ​ന​ദി​യും തെ​ക്കേ അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലെ ആ​മ​സോ​ണ്‍ ന​ദി​യു​മാ​ണ് ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ വ​ന്പ​ൻ ന​ദി​ക​ൾ എ​ന്ന കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ സം​ശ​യ​മി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​തി​ൽ ഏ​തി​നാ​ണ് നീ​ളം കൂ​ടു​ത​ൽ എ​ന്ന വ​സ്തു​ത​യി​ൽ ത​ർ​ക്കം ബാ​ക്കി​യാ​ണ്.

ആ​മ​സോ​ണി​നു പ​ര​മാ​വ​ധി 6800 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ വ​രെ നീ​ള​മാ​കു​ന്പോ​ൾ നൈ​ലി​നാ​ക​ട്ടെ പ​ര​മാ​വ​ധി 6690 കി​ലോ​മീ​റ്റ​റാ​ണ് നീ​ളം. പ​ക്ഷേ, ഗി​ന്ന​സ്ബു​ക്കി​ന്‍റെ രേ​ഖ​ക​ൾ പ്ര​കാ​രം ഇ​പ്പോ​ഴും ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും നീ​ള​മാ​ർ​ന്ന ന​ദി നൈ​ൽ ത​ന്നെ (നീ​ളം 6695 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ).



ഇ​ന്നും ഈ​ജി​പ്തി​ലെ 90 ശ​ത​മാ​ന​ത്തി​ല​ധി​കം ജ​ന​ങ്ങ​ളും താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത് നൈ​ൽ​ന​ദി​ക്ക​ര​യി​ലാ​ണ്. ഈ​ജി​പ്തി​നു ശു​ദ്ധ​ജ​ല​വും ഭ​ക്ഷ​ണ​വും കൃ​ഷി​ഭൂ​മി​യും ഗ​താ​ഗ​ത​സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ ഒ​രു​ക്കു​ന്ന​ത് നൈ​ൽ ന​ദി​യാ​ണ്. സു​ഡാ​ൻ മു​ത​ൽ ഈ​ജി​പ്ത് വ​രെ​യു​ള്ള നൈ​ൽ​ന​ദി​യു​ടെ വ​ട​ക്ക​ൻ ഭാ​ഗ​മ​ത്രെ​യും മ​ണ​ൽ​ക്കാ​ടു​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് ഒ​ഴു​കു​ക.

11 ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന നൈ​ൽ​ന​ദി അ​വ​സാ​നം ചെ​ന്നു​ചേ​രു​ന്ന​ത് മെ​ഡി​റ്റ​റേനിയ​ൻ ക​ട​ലി​ലാ​ണ്. വൈ​റ്റ് നൈ​ൽ, ബ്ലൂ ​നൈ​ൽ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ നൈ​ൽ​ന​ദി​ക്കു ര​ണ്ടു പ്ര​ധാ​ന പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ൾ കാ​ണാം. വെ​ള്ള​ത്തി​ന്‍റെ നി​റ​വ്യ​ത്യാ​സ​മാ​ണ് ഇ​ങ്ങ​നെ പേ​രു​ണ്ടാ​കാ​ൻ കാ​ര​ണം.

നൈ​ൽ​ന​ദി​യി​ലെ പ്ര​ധാ​ന അ​ണ​ക്കെ​ട്ട് അ​സ്വാ​ൻ ആ​ണ്. 34 ല​ക്ഷം ച​തു​ര​ശ്ര കി​ലോ​മീ​റ്റ​റോ​ളം പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു നൈ​ൽ​ന​ദി വെ​ള്ള​മെ​ത്തി​ക്കു​ന്ന വ​ന്പ​ൻ ദൗ​ത്യം. ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ മ​ഹാ​ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ത്തു ശ​ത​മാ​ന​ത്തോ​ളം വി​സ്തൃ​തി വ​രും ഇ​തി​ന്.

മി​സി​സി​പ്പി

മി​സി​സി​പ്പി​യു​ടെ ഇ​തി​ഹാ​സ​കാ​ര​ൻ എ​ന്ന പേ​രെ​ടു​ത്ത ലോ​ക​പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​യ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നാ​ണ് മാ​ർ​ക് ട്വ​യ്ൻ. ദി ​അ​ഡ്വ​ഞ്ചേ​ഴ്സ് ഓ​ഫ് ടോം​സോ​യ​ർ തു​ട​ങ്ങി​യ പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ കൃ​തി​ക​ളി​ൽ മി​സി​സി​പ്പി ന​ദി ക​ഥാ​പാ​ത്ര​മാ​കു​ന്നു​ണ്ട്.

ലോ​ക​ത്തി​ലെ നീ​ളം​കൂ​ടി​യ ന​ദി​ക​ളി​ൽ നാ​ലാം സ്ഥാ​ന​മാ​ണ് മി​സി​സി​പ്പി ന​ദി​ക്കു​ള്ള​ത്. പൂർ​ണ​മാ​യും അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ഐ​ക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന ഈ ​ന​ദി മി​നി​സോ​ട്ട​യി​ലെ ഇ​റ്റാ​സ്ക ത​ടാ​ക​ത്തി​ൽ പി​റ​വി​യെ​ടു​ത്തു തെ​ക്കോ​ട്ടൊ​ഴു​കി മെ​ക്സി​ക്ക​ൻ ഉ​ൾ​ക്ക​ട​ലി​ൽ ചെ​ന്നു ചേ​രു​ന്നു.



മി​സി​സി​പ്പി എ​ന്ന പ​ദ​ത്തി​ന് മ​ഹാ​ന​ദി എ​ന്ന​ർ​ഥം. അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ഐ​ക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ൽ 51 സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ 31ലും ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യോ ഭാ​ഗി​ക​മാ​യോ വെ​ള്ള​മെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ഈ ​ന​ദി​ക്കാ​കു​ന്നു​ണ്ട്. വ​ട​ക്കേ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​ന്‍റെ എ​ട്ടി​ലൊ​ന്നു പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് പ​ര​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ് മി​സി​സി​പ്പി ന​ദീ​ത​ടം. ഏ​ക​ദേ​ശം 31 ല​ക്ഷം ച​തു​ര​ശ്ര കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് ഈ ​ന​ദി​യും പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ളും​കൂ​ടി വെ​ള്ളം ഒ​ഴു​ക്കു​ന്നു.

മി​സൂ​റി​യും ഒ​ഹായോ​യു​മാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ൾ. ര​സ​ക​ര​മാ​യ കാ​ര്യം മി​സൂ​റി​ക്കാ​ണ് മി​സി​സി​പ്പി​യെ​ക്കാ​ൾ നീ​ളം കൂ​ടു​ത​ൽ എന്നതാണ്. അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലും സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ലു​മൊ​ക്കെ ത​ന​താ​യ സ്ഥാ​നം നേ​ടി​യ ന​ദി​ത​ന്നെ മി​സി​സി​പ്പി. ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത് തി​ര​ക്കേ​റി​യ ജ​ല​ഗ​താ​ഗ​ത മാ​ർ​ഗ​ങ്ങ​ളും ഈ ​മ​ഹാ​ന​ദി​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ആ​മ​സോ​ണ്‍ ന​ദി

നീ​ള​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ വെ​ല്ലു​വി​ളി​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഒ​ഴു​കു​ന്ന ജ​ല​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ആ​മ​സോ​ണി​നെ വെ​ല്ലാ​ൻ ലോ​ക​ത്തി​ലെ മ​റ്റൊ​രു ന​ദി​ക്കും ആ​വി​ല്ല. സ​മു​ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് ഒ​ഴു​കി​യെ​ത്തു​ന്ന ശു​ദ്ധ​ജ​ല​ത്തി​ന്‍റെ അ​ഞ്ചി​ലൊ​രു ഭാ​ഗം ആ​മ​സോ​ണി​ന്‍റെ സ്വ​ന്തം. അ​താ​യ​ത് ലോ​ക​ത്തി​ലെ ആ​കെ ന​ദീ​ജ​ല​ത്തി​ന്‍റെ അ​ഞ്ചി​ലൊ​രു ഭാ​ഗം ആ​മ​സോ​ണ്‍ ന​ദി​യി​ൽ​നി​ന്നാ​ണു​പോ​ലും.

ലോ​ക​ത്തി​ലേ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ന​ദീ​ത​ട​മു​ള്ള ന​ദി​ക്കു​ള്ള ബ​ഹു​മ​തി​യും ആ​മ​സോ​ണി​നു​ത​ന്നെ. ഏ​താ​ണ്ട് 75 ല​ക്ഷം ച​തു​ര​ശ്ര കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് ആ​മ​സോ​ണ്‍ വെ​ള്ള​മെ​ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.



1100 പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ൾ ആ​മ​സോ​ണി​നു​ണ്ട്. ബ്ര​സീ​ൽ, പെ​റു, കൊ​ളം​ബി​യ, ഇ​ക്വ​ഡോ​ർ, ബൊ​ളീ​വി​യ, വെ​ന​സ്വേല എ​ന്നീ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കു​ന്നു. പെ​റു​വി​ലെ ആ​ൻ​ഡീ​സ് പ​ർ​വ​ത​നി​ര​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​ത്ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ആ​മ​സോ​ണ്‍ ന​ദി കി​ഴ​ക്കോ​ട്ടൊ​ഴു​കി ബ്ര​സീ​ലി​ന്‍റെ വ​ട​ക്കു​കി​ഴ​ക്ക​ൻ തീ​ര​ത്തു​വ​ച്ച് അറ്റ്‌ലന്‍റി​ക് സ​മു​ദ്ര​ത്തി​ൽ പ​തി​ക്കു​ന്നു.

ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ന്പ​ൻ മ​ഴ​ക്കാ​ടാ​യ ആ​മ​സോ​ണ്‍ ഈ ​ന​ദീ​തീ​ര​ത്താ​ണ്. ര​ണ്ടാ​യി​ര​ത്തി​ല​ധി​കം സ്പീ​ഷി​സി​ലു​ള്ള മ​ത്സ്യ​ങ്ങ​ൾ ആ​മ​സോ​ണ്‍ ന​ദി​യി​ൽ നീ​ന്തി​ത്തു​ടി​ക്കു​ന്നു. വ​ലി​പ്പം​കൊ​ണ്ടും വേ​ലി​യേ​റ്റ​നേ​ര​ത്തു ന​ദി​യു​ടെ ഒ​ഴു​ക്കി​നെ​തി​രേ തി​ര​ക​ൾ ഉ​യ​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും ക​ട​ൽ​ന​ദി എ​ന്നും ആ​മ​സോ​ണ്‍ ന​ദി​ക്കു വി​ശേ​ഷാ​ൽ വി​ളി​പ്പേ​രു​ണ്ട്. ആ​മ​സോ​ൺ മ​ഴ​ക്കാ​ടു​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള കൂ​ടു​ത​ൽ വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ കൂ​ട്ടു​കാ​ർ ക​ഴി​ഞ്ഞ ല​ക്കം ചോ​ക്ലേ​റ്റി​ൽ വാ​യി​ച്ചു കാ​ണു​മ​ല്ലോ.

യാം​ഗ്സി ന​ദി

ചൈ​ന​ക്കാ​ർ ചാ​ങ്ജി​യാം​ഗ് എ​ന്നു വി​ളി​പ്പേ​രി​ട്ടു വി​ളി​ക്കു​ന്ന യാം​ഗ്സി ന​ദി​ക്കു ലോ​ക​ത്തു നീ​ള​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ മൂ​ന്നാം​സ്ഥാ​ന​മാ​ണു​ള്ള​ത്. ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും നീ​ള​മു​ള്ള ന​ദി. ഒ​രു രാ​ജ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ മാ​ത്രം ഒ​ഴു​കു​ന്ന ന​ദി​ക​ളി​ൽ​വ​ച്ച് ഏ​റ്റ​വും നീ​ള​മാ​ർ​ന്ന ന​ദി എ​ന്ന സ്ഥാ​ന​വും യാം​ഗ്സി​ക്കു സ്വ​ന്തം.

ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ ആ​ഴ​മു​ള്ള ന​ദി​കൂ​ടി​യാ​ണി​ത്. ചി​ല​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ 180 മീ​റ്റ​ർ​വ​രെ ആ​ഴ​മു​ണ്ട്. അ​ഗാ​ധ​മാ​യ മ​ല​യി​ടു​ക്കു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന യാം​ഗ്സി ന​ദി​ക്കു ചൈ​ന​യു​ടെ ച​രി​ത്രം, സം​സ്കാ​രം, സാ​ന്പ​ത്തി​ക​മേ​ഖ​ല എ​ന്നി​വ​യു​മാ​യി തി​ക​ഞ്ഞ ബ​ന്ധം കാ​ണാം. ഏ​താ​ണ്ട് 6300 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ളം.



ചൈ​ന​യു​ടെ അ​ഞ്ചി​ലൊ​ന്നു സ്ഥ​ല​ത്തു യാം​ഗ്സി വെ​ള്ളം എ​ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഈ ​ന​ദീ​ത​ട​ത്തി​നു 18 ല​ക്ഷ​ത്തി​ലേ​റെ ച​തു​ര​ശ്ര കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ വ്യാ​പ്തി വ​രു​ന്നു. ചൈ​ന​യി​ലെ ഏ​ക​ദേ​ശം മൂ​ന്നി​ലൊ​ന്നു ജ​ന​ങ്ങ​ളും വ​സി​ക്കു​ന്ന​തു യാം​ഗ്സി​യു​ടെ തീ​ര​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ്.

ടി​ബ​റ്റ​ൻ തീര​ഭൂ​മി​യു​ടെ കി​ഴ​ക്ക​ൻ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു പി​റ​വി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന യാം​ഗ്സി ന​ദി പ​ടി​ഞ്ഞാ​റോ​ട്ടൊ​ഴു​കി ഷാ​ങ്ഹാ​യ് എ​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്ത് ഈ​സ്റ്റ് ചൈ​നാ​ക്ക​ട​ലി​ൽ ചെ​ന്ന് പ​തി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും എ​ട്ടു പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ളും മ​റ്റ് ചെ​റു​ന​ദി​ക​ളും​ഈ ന​ദി​ക്കു​ണ്ട്. യാ​ലോ​ങ്, മി​ൻ, ജി​യ​റ്റ ലി​ങ്, ഹാ​ൻ എ​ന്നി​വ​യാ​ണ് പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ളി​ൽ പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ​ത്.

ഈ ​ന​ദി​യി​ലെ ഏ​റ്റം പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ഡാം ​ത്രീ​ഗോ​ർ​ജ​സ് ഡാം. 2006​ൽ പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​താ​ണ്. ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റവും വ​ന്പ​ൻ ജ​ല​സേ​ച​ന പ​ദ്ധ​തി​കൂ​ടി​യാ​ണി​ത്. ചൈ​ന​യു​ടെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലൂ​ട​നീ​ളം യാം​ഗ്സി ന​ദി ക​വി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കി വ​ൻ നാ​ശ​ന​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ വ​രു​ത്തി​വ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഗം​ഗ

ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ വ​ന്പ​ൻ ന​ദി​ക​ളി​ലൊ​ന്നും ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ദേ​ശീ​യ ന​ദി​യു​മാ​ണ് ഗം​ഗ. ഗം​ഗോ​ത്രി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​ത്ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ഭാഗീ​ര​ഥി, ബ​ദ്രി​നാ​ഥി​ൽ​നി​ന്ന് ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന അ​ള​ക​ന​ന്ദ എ​ന്നീ ന​ദി​ക​ൾ ഉ​ത്ത​രാ​ഖ​ണ്ഡി​ലെ ദേ​വ​പ്ര​യാ​ഗി​ൽ​വ​ച്ച് ചേ​ർ​ന്ന് ഗം​ഗ​യാ​യി തീ​രു​ന്നു.



2525 കി​ലോ​മീ​റ്റ​റാ​ണ് ഗം​ഗ​യു​ടെ നീ​ളം. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ​നി​ന്നു ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശി​ലേ​ക്കു ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന ഈ ​ന​ദി ബം​ഗാ​ൾ ഉ​ൾ​ക്ക​ട​ലി​ൽ ചെ​ന്നു പ​തി​ക്കു​ന്നു.

ബ്ര​ഹ്മ​പു​ത്ര

ടി​ബ​റ്റി​ലെ മാ​ന​സ സ​രോ​വ​ർ ത​ടാ​ക​ത്തി​ന​ടു​ത്തു​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന ബ്ര​ഹ്മ​പു​ത്രാ ന​ദി ഒ​ടു​വി​ൽ ബം​ഗാ​ൾ ഉ​ൾ​ക്ക​ട​ലി​ൽ ചെ​ന്നു ചേ​രു​ന്നു.



ചൈ​ന, ഇ​ന്ത്യ, ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് എ​ന്നീ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കി​പ്പോ​കു​ന്ന ബ്ര​ഹ്മ​പു​ത്ര​യും ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ വ​ലി​യ ന​ദി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്.

സി​ന്ധു

ഹി​മാ​ല​യ​ത്തി​ലെ മാ​ന​സ സ​രോ​വ​ർ ത​ടാ​ക​ത്തി​നു സ​മീ​പ​മാ​ണ് സി​ന്ധു ന​ദി​യു​ടെ ഉ​ത്ഭ​വം. കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ ല​ഡാ​ക്കി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്കു ക​ട​ക്കു​ന്ന സി​ന്ധു ഏ​ക​ദേ​ശം 3200 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ താ​ണ്ടി പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ലെ ക​റാ​ച്ചി​യി​ൽ​വ​ച്ച് അ​റ​ബി​ക്ക​ട​ലി​ൽ പ​തി​ക്കു​ന്നു.



സി​ന്ധു ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ വ​ന്പ​ൻ ന​ദി​ക​ളി​ലൊ​ന്നു​ത​ന്നെ.

ടൈ​ഗ്രി​സ് ന​ദി

യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സ് ന​ദി ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തു​നി​ന്ന് ഏ​ക​ദേ​ശം 80 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ മാ​റി ഹ​സാ​ർ എ​ന്ന ത​ടാ​ക​ത്തി​ലാ​ണ് ടൈ​ഗ്രി​സി​ന്‍റെ ഉ​ത്ഭ​വം. തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ കി​ഴ​ക്കു ഭാ​ഗ​ത്താ​ണി​ത്. തു​ർ​ക്കി, സി​റി​യ, ഇ​റാ​ക്ക് എ​ന്നീ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കി ടൈ​ഗ്രി​സ് പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ഗ​ൾ​ഫി​ൽ ചെ​ന്നു പ​തി​ക്കു​ന്നു. ഇ​തി​ന്‍റെ ഒ​ഴു​ക്ക് യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സ് ന​ദി​ക്കു സ​മാ​ന്ത​ര​മാ​യാ​ണ് 1850 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ള​മു​ള്ള ന​ദി​യാ​ണ് ടൈ​ഗ്രി​സ്. പ്ര​ധാ​ന പോ​ഷ​ക​ന​ദി വാ​തി ത​ർ​ത്താ​ർ. പ്ര​ധാ​ന ഡാം ​മൊ​സൂ​ൾ. ഇ​ത് ഇ​റാ​ക്കിലാ​ണ്.



ടൈ​ഗ്രിസ്, യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സ് എ​ന്നീ ര​ണ്ടു ന​ദി​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലാ​ണു മെസ​പ്പൊ​ട്ടോ​മി​യ​ൻ സം​സ്കാ​രം വ​ള​ർ​ന്ന​ത്. ‘മാ​ന​വ​സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ക​ളി​ത്തൊ​ട്ടി​ൽ​’ എ​ന്നു ലോ​ക​മെ​ങ്ങും അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ പ്ര​ദേ​ശം മെ​സ​പ്പൊ​ട്ടേ​മി​യ​യാ​ണ്. ‘ന​ദി​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ നാ​ട്’ എ​ന്നാണ് മെ​സ​പ്പൊ​ട്ടോ​മി​യ എ​ന്ന വാ​ക്കി​ന​ർ​ഥം.

കോം​ഗോ ന​ദി

ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും ആ​ഴ​മേ​റി​യ ന​ദി. ചി​ല​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​തി​ന് 220 മീ​റ്റ​റി​ല​ധി​കം ആ​ഴം. നീ​ള​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ൽ ര​ണ്ടാം സ്ഥാ​നം. ലോ​ക​ത്തി​ലാ​ക​ട്ടെ ഒ​ൻ​പ​താം സ്ഥാ​ന​വും. നൈ​ൽ ന​ദി ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൽ സം​സ്കാ​ര​ത്തെ പോ​ഷി​പ്പി​ച്ച ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ന​ദി​യാ​ണ് കോം​ഗോ.



സ​യ​ർ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു പ​ണ്ട് കോം​ഗോ ന​ദി​യു​ടെ പേ​ര്. ഒ​ട്ടേ​റെ വെ​ള്ള​ച്ചാ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ ഉ​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ട് കോം​ഗോ​യു​ടെ മൂ​ന്നി​ലൊ​ന്നു ദൂ​രം മാ​ത്ര​മേ സ​ഞ്ചാ​ര​യോ​ഗ്യ​മാ​കൂ. കോം​ഗോ ന​ദീ​ത​ട​ത്തി​ന്‍റെ വി​സ്തൃ​തി ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​ന്‍റെ വി​സ്തൃ​തി​യു​ടെ 13 ശ​ത​മാ​നം വ​രും. ഭൂ​മ​ധ്യ​രേ​ഖ ര​ണ്ടു​ത​വ​ണ മു​റി​ച്ചു​ക​ട​ക്കു​ന്ന ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഒ​രേ​യൊ​രു ന​ദി​യാ​ണി​ത്.

യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സ്

മു​രാ​ട്, കാ​ര എ​ന്ന ര​ണ്ടു ന​ദി​ക​ളാ​യാ​ണ് യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സി​ന്‍റെ ആ​രം​ഭം. കി​ഴ​ക്ക​ൻ യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സ് എ​ന്നും പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സെ​ന്നു​മാ​ണ് അ​വ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ക. കു​റേ ദൂ​രം അ​ങ്ങ​നെ ഒ​ഴു​കി ഒ​ത്തു​കൂ​ടി യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സാ​യി മാ​റു​ക​യാ​ണ്. 2800 കി​ലോ​മീ​റ്റ​റോ​ളം ഒ​ഴു​കി​ച്ചെ​ന്ന് ടൈ​ഗ്രി​സു​മാ​യി ചേ​രു​ന്നു. യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സി​ന്‍റെ കൂ​ടു​ത​ൽ ഭാ​ഗ​വും തു​ർ​ക്കി​യി​ലാ​ണ്. ബാ​ലി​ക്, സ​ജൂ​ർ, ഖാ​ബ​ർ എ​ന്നി​വ​യാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന പോ​ഷ​ക ന​ദി​ക​ൾ.



ടൈ​ഗ്രിസ് ന​ദി​യാ​ക​ട്ടെ ഒ​ടു​വി​ൽ യൂ​ഫ്ര​ട്ടീ​സ് ന​ദി​യി​ൽ പ​തി​ക്കു​ക​യാ​ണു ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. ഇ​റാക്കിൽ ഒ​ന്നാ​യി ഒ​ഴു​കു​ന്ന ഈ ​ന​ദി ഷാ​റ്റ് അ​ൽ അ​റ​ബ് എ​ന്ന പേ​രി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

വോ​ൾ​ഗാ ന​ദി

റ​ഷ്യ​യു​ടെ ദേ​ശീ​യ​ന​ദി​യാ​ണു വോ​ൾ​ഗ. യൂ​റോ​പ്പി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ന​ദി. ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​ര​മാ​യ മോ​സ്കോ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ പ​തി​നൊ​ന്നു മ​ഹാ​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ൾ വോ​ൾ​ഗ​യു​ടെ തീ​ര​ത്താ​ണ്. മോ​സ്കോ​യ്ക്കു വ​ട​ക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ് വാ​ൽ​ഡൈ കു​ന്നു​ക​ളി​ലാ​ണ് വോ​ൾ​ഗ​യു​ടെ പി​റ​വി.



കാ​സ്പി​യ​ൻ ക​ട​ലി​ൽ പ​തി​ക്കു​ന്ന ഈ ​ന​ദി​ക്ക് ഇ​രു​ന്നൂ​റോ​ളം ചെ​റു​പു​ഴ​ക​ളു​ണ്ട്. ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലും സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ലും സ​ന്പ​ദ് വ്യ​വ​സ്ഥ​യി​ലും നി​ർ​ണാ​യ​ക സ്വാ​ധീ​ന​മു​ള്ള വോ​ൾ​ഗാ ന​ദി​യെ റ​ഷ്യ​ക്കാ​ർ മാ​താ​വാ​യി ക​രു​തു​ന്നു. 3530 കി​ലോമീ​റ്റ​റാ​ണ് നീ​ളം.

നൈ​ഗ​ർ ന​ദി

പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ ആ​ഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ ന​ദി​യാ​യ നൈ​ഗ​ർ 4180 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് മാ​ലി, നൈ​ഗ​ർ, ബ​നി​ൻ, നൈ​ജീ​രി​യ എ​ന്നീ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്ന് അറ്റ്‌ലാന്‍റി​ക് സ​മു​ദ്ര​ത്തി​ലെ ഗ​ൾ​ഫ് ഓ​ഫ് ന്യൂ​ഗി​നി​യി​ൽ എ​ത്തു​ന്നു.



നൈ​ഗ​ർ ന​ദി​യു​ടെ പേ​രി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളാ​യ നൈ​ഗ​റി​നും നൈ​ജീ​രി​യ​യ്ക്കും ആ ​പേ​രു കി​ട്ടി​യ​ത്. നൈ​ഗ​ർ ഡെ​ൽ​റ്റാ പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​ണ്. നൈ​ഗ​ർ ന​ദി മീ​ൻ​പി​ടി​ത്ത​ത്തി​നും ഡെ​ൽ​റ്റാ കൃ​ഷി​ക്കും പ്ര​സി​ദ്ധം.

ഹു​യാംഗ് ഹോ ​ന​ദി

ഏ​റ്റ​വും നീ​ളം​കൂ​ടി​യ ന​ദി​ക​ളി​ൽ ചൈ​ന​യി​ൽ ര​ണ്ടാം​സ്ഥാ​ന​വും ലോ​ക​ത്ത് ആ​റാം സ്ഥാ​ന​വും. മ​ഞ്ഞ​ന​ദി എ​ന്നും ചൈ​നീ​സ് സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ക​ളി​ത്തൊ​ട്ടി​ൽ എ​ന്നും ചൈ​ന​യു​ടെ ദുഃ​ഖം എ​ന്നു​മൊ​ക്കെ പ​ല വി​ശേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ പേ​റു​ന്ന ചൈ​നീ​സ് ന​ദി. ചൈ​ന​യി​ലെ ക​ർ​ഷ​ക​രു​ടെ ഉ​റ്റ​മി​ത്ര​മാ​ണീ ന​ദി. ഈ ​ന​ദീ​തീ​ര​ത്താ​ണു ചൈ​നീ​സ് സം​സ്കാ​രം രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട​ത്.



ലോ​സ് എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന മ​ഞ്ഞ​നി​റ​മാ​ർ​ന്ന പൊ​ടി​മ​ണ്ണി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന​തി​നാ​ലാ​ക​ണം ഈ ​ന​ദി​ക്കു മ​ഞ്ഞ​നി​റം കൈ​വ​ന്ന​ത്. അ​തു​കൊ​ണ്ട് മ​ഞ്ഞ​ന​ദി എ​ന്നു പേ​രും കി​ട്ടി. പ്ര​ള​യം​മൂ​ലം ചൈ​ന​ക്കാ​രെ ക​ഷ്ട​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ന​ദി​കൂ​ടി​യാ​ണി​ത്. ആ​യ​തി​നാ​ൽ ചൈ​ന​യു​ടെ ദുഃ​ഖം എ​ന്നും വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​ക​ൾ ഈ ​ന​ദി​യി​ലെ വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തി​ൽ മ​ര​ണ​മ​ട​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഹു​യാംഗ് ഹോ​യെ​യാ​ങ്ങ്സി ന​ദി​യു​മാ​യി ബ​ന്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ക​നാ​ലാ​ണ് ഗ്രാ​ൻ​ഡ് ക​നാ​ൽ ബി​സി 500ൽ ​ആ​രം​ഭി​ച്ച് നൂ​റോ​ളം കൊ​ല്ല​മെ​ടു​ത്താ​ണ് ഈ ​ക​നാ​ൽ നി​ർ​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. ഇ​തു യു​നെ​സ്കോ ലോ​ക പൈ​കൃ​ത പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള​താ​ണ്.

ഡാ​ന്യൂ​ബ് ന​ദി

പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ ബ്ലാ​ക് ഫോ​റ​സ്റ്റ് കു​ന്നു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​ത്ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ബ്രെ​ഗ് എ​ന്ന ന​ദി​യി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് ഡാ​ന്യൂ​ബി​ന്‍റെ ജ​ന​നം. 2850 കി​ലോ​മീ​റ്റ​റോ​ളം ദൂ​രം ഒ​ഴു​കി ഡാ​ന്യൂ​ബ് ന​ദി ക​രി​ങ്ക​ട​ലി​ൽ ചെ​ന്നു ചേ​രു​ന്നു.



ജ​ർ​മ​നി, ഓ​സ്ട്രി​യ, സ്ലൊ​വാ​ക്യ, ഹം​ഗ​റി, ക്രൊ​യേ​ഷ്യ, സെ​ർ​ബി​യ, ബ​ൾ​ഗേ​റി​യ, റു​മേ​നി​യ, യു​ക്രെ​യ്ൻ എ​ന്നീ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് യാ​ത്ര. യൂ​റോ​പ്പി​ന്‍റെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ വ​ള​രെ​യേ​റെ പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള ന​ദി​യ​ത്രേ ഡാ​ന്യൂ​ബ്. പ​ണ്ട് ഗ​താ​ഗ​ത​ത്തി​ന് ഈ ​ന​ദി വ​ള​രെ സ​ഹാ​യി​ച്ചു. വ​ലു​തും ചെ​റു​തു​മാ​യ ഒ​ട്ടേ​റെ പോ​ഷ​ക​ന​ദി​ക​ളി​ൽ ര​ണ്ടാം​സ്ഥാ​ന​മു​ള്ള ന​ദി​ത​ന്നെ ഇ​ത്.

*******************************

ക​റു​ത്ത ന​ദി എ​ന്നാ​ണ് റി​യോ നീ​ഗ്രോ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. പേ​രി​നു പി​ന്നി​ലെ കാ​ര​ണം ഈ ​ന​ദി​യു​ടെ നി​റം ത​ന്നെ​യാ​ണ്. ദ​ക്ഷി​ണ അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ൽ സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന റി​യോ നീ​ഗ്രോ ആ​മ​സോ​ൺ ന​ദി​യു​ടെ ഒ​രു പോ​ഷ​ക ന​ദി​യാ​ണ്.



ക​റു​ത്ത ന​ദി​യെ​ന്നാ​ണ് പേ​രെ​ങ്കി​ലും ഇ​തി​ലെ വെ​ള്ളം അ​ത്ര​യ്ക്ക​ങ്ങ് ക​റു​പ്പ​ല്ല. ന​ല്ല ക​ടു​പ്പ​മു​ള്ള തേ​യി​ല വെ​ള്ള​ത്തി​ന്‍റെ നി​റം എ​ന്നു വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ പ​റ​യാം.

എ​ന്നാ​ൽ ദൂ​രെ നി​ന്നു നോ​ക്കു​ന്പോ​ൾ ക​റു​ത്ത നി​റ​മാ​യി തോ​ന്നു​ന്ന​തു കൊ​ണ്ടാ​ണ് റി​യോ നീ​ഗ്രോ​യെ ക​റു​ത്ത ന​ദി എ​ന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ത്.

*******************************

നദികളുടെ നാട് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ബംഗ്ലാദേശിൽ എഴുന്നൂറോളം നദികളുണ്ട്.

*******************************

കൊളം​ബിയ​യി​ലെ കാ​നോ ക്രി​സ്റ്റേ​ൽ​സ് എ​ന്ന ന​ദി​യെ പ​ഞ്ച​വ​ർ​ണ ന​ദി എ​ന്നാ​ണ് എ​ല്ലാ​വ​രും വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​വി​ടേ​യും പേ​രി​നു പി​ന്നി​ലെ കാ​ര​ണം ന​ദി​യു​ടെ നി​റം ത​ന്നെ​യാ​ണ്. ക​ണ്ണ​ഞ്ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന നി​റ​ങ്ങ​ൾ ചാ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ൽ ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും സു​ന്ദ​രി​യാ​യ ന​ദി എ​ന്നാ​ണ് പ​ഞ്ച​വ​ർ​ണ ന​ദി​യെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്.



ജൂ​ലൈ മു​ത​ൽ ന​വം​ബ​ർ വ​രെ​യു​ള്ള മാ​സ​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ് കാ​നോ ക്രി​സ്റ്റേ​ൽ​സ് പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും നി​റ​മ​ണി​യു​ക. മ​ഞ്ഞ, പ​ച്ച, നീ​ല, ക​റു​പ്പ്, ചു​വ​പ്പ് എ​ന്നീ നി​റ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു പി​ന്നി​ൽ ​ആ​രാ​ണെ​ന്ന​റി​യാ​മോ? ന​ദി​യു​ടെ അ​ടി​ത്ത​ട്ടി​ൽ വ​ള​രു​ന്ന മാ​ക​റേ​നി​യ ക്ലാ​വി​ഗേ​ര എ​ന്ന ചെ​ടി​യാ​ണ് ന​ദീ ജ​ല​ത്തി​നു വ​ർ​ണ​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്.

ലി​ക്വി​ഡ് റെ​യി​ൻ​ബോ എ​ന്നും കാ​നോ ക്രി​സ്റ്റേ​ൽ​സ് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

*******************************

ആ​ർ​ക്‌ടിക് സ​മു​ദ്ര​ത്തി​ൽ പ​തി​ക്കു​ന്ന ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ന​ദീ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യാ​ണ് യെ​നി​സേ​യ്. വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന്‍റെ പ​കു​തി​യി​ൽ കൂ​ടു​ത​ൽ കാ​ലം മ​ഞ്ഞു​റ​ഞ്ഞ് കി​ട​ക്കു​ന്ന ന​ദി. പൈ​ൻ​മ​ര​ങ്ങ​ൾ ഇ​ട​തി​ങ്ങി​വ​ള​രു​ന്ന സു​ന്ദ​ര പ്ര​ദേ​ശം. റ​ഷ്യ​യി​ലെ സൈ​ബീ​രി​യ​യി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന യെ​നി​സേ​യ്.

നീ​ള​ത്തി​ൽ സൈ​ബീ​രി​യ​ൻ ന​ദി​ക​ളി​ൽ മൂ​ന്നാം​സ്ഥാ​ന​വും ലോ​ക​ത്തി​ൽ പ​ത്താം​സ്ഥാ​ന​വു​മു​ള്ള ന​ദി ലെ​ന.

റ​ഷ്യ​യു​ടെ കി​ഴ​ക്കേ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​യും ചൈ​ന​യു​ടെ വ​ട​ക്കു​കി​ഴ​ക്ക് അ​റ്റ​ത്തേ​യും വേ​ർ​തി​രി​ച്ചൊ​ഴു​കു​ന്ന ന​ദി​യാ​യ അ​മു​ർ, ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ വ​ന്പ​ൻ ന​ദി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണി​ത്. മി​സി​സി​പ്പി​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ന​ദീ​ത​ട​വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ള​ള വ​ട​ക്കേ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ന​ദി​യാ​യ മ​ക്കെ​ൻ​സ്, തെ​ക്കേ അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലെ നീ​ള​മേ​റി​യ ന​ദി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​യ ഒ​റി​നോ​കോ എന്നിവ നീ​ള​ത്തി​ൽ ഏ​ഷ്യ​യി​ൽ ഏ​ഴാം സ്ഥാ​ന​വും ലോ​ക​ത്ത് 12-ാം സ്ഥാ​ന​വു​മു​ള്ള ന​ദി​കളാ​ണ്.

ചൈ​ന​യി​ലെ മെ​ക്കോ​ങ് ന​ദി, ഇ​ത് ടി​ബ​റ്റ്, മ്യാ​ൻ​മ​ർ, ല​ാവോ​സ്, താ​യ്‌ലൻ​ഡ്, കം​ബോ​ഡി​യ, വി​യ​റ്റ്നാം ​എ​ന്നീ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കി തെ​ക്ക​ൻ ചൈ​നാ​ക്ക​ട​ലി​ൽ പ​തി​ക്കു​ന്നു. ഇ​തി​നു 4300 കി.​മീ​റ്റ​റി​ൽ കൂ​ടു​ത​ൽ നീ​ള​മു​ണ്ട്.

മാത്യൂസ് ആർപ്പൂക്കര