ബാ​ഹു​ബ​ലി
ബാ​ഹു​ബ​ലി
രാ​ജ​മൗ​ലി​യു​ടെ ബാ​ഹു​ബ​ലി ദി ​ക​ണ്‍​ക്ലൂ​ഷ​ൻ ക​ണ്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ​യാ​ണ് മ​ന​സി​ൽ ഉ​റ​പ്പി​ച്ച​ത് - എ​ന്താ​യാ​ലും അ​ടു​ത്ത യാ​ത്ര ശ്രാ​വ​ണ ബ​ൽ​ഗോ​ള​യി​ലേ​ക്ക് ത​ന്നെ എ​ന്ന്.

സി​നി​മ​യി​ലെ ബാ​ഹു​ബ​ലി​യു​മാ​യി യാ​തൊ​രു സാ​മ്യ​വും ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ൽ ഒ​രു ബാ​ഹു​ബ​ലി​യു​ണ്ട്. ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള​യി​ൽ. ആ ​ബാ​ഹു​ബ​ലി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് വാ​യി​ച്ച​റി​വേ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. ഒ​രി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും കാ​ണേ​ണ്ട കാ​ഴ്ച​യാ​ണെ​ന്ന് ക​ണ്ട​വ​ർ പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. അ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യ കൊ​തി​യാ​ണ് ഇ​പ്പോ​ൾ പൂ​ർ​ണ​ത​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്.

വാ​യി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ​തും, കേ​ട്ട​റി​ഞ്ഞ​തും വ​ച്ച് ബം​ഗ​ളൂരു​വി​ൽ നി​ന്ന് ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള​യി​ലേ​ക്ക് യാ​ത്ര തി​രി​ക്കു​ന്പോ​ൾ മ​ന​സി​ൽ ചി​ത്ര​ത്തി​ൽ ക​ണ്ടി​ട്ടു​ള്ള വ​ലി​യ ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ​യാ​യി​രു​ന്നു. ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ലെ ഹാ​സ​ൻ ജി​ല്ല​യി​ലാ​ണ് ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള. ഹാ​സ​ൻ റെ​യി​ൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​നി​ൽ നി​ന്ന് 51 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൂ​ര​മു​ണ്ട് ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള​യി​ലേ​ക്ക്. ബം​ഗ​ളൂരു​വി​ൽ നി​ന്ന് ഏ​ക​ദേ​ശം 160 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൂ​രം വ​രും.

ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രും തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​രു​മാ​ണ് ഇ​വി​ടേ​ക്ക് ഓ​രോ ദി​വ​സ​വു​മെ​ത്തു​ന്ന​ത്. ബാ​ഹു​ബ​ലി സി​നി​മ സൂ​പ്പ​ർ​ഹി​റ്റാ​യ​തോ​ടെ തി​ര​ക്കേ​റി​യെ​ന്ന് ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള നി​വാ​സി​ക​ൾ പ​റ​യു​ന്നു. രാ​ജ​മൗ​ലി​യു​ടെ ബാ​ഹു​ബ​ലി പോ​ലെ ത​ന്നെ ഈ ​ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ​യും ശി​ൽ​പ്പ​ക​ല​യു​ടെ​യും പ്ര​കൃ​തി സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും ഔ​ന്നി​ത്യ​മാ​ണ് വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്ന​ത്. ജൈ​ന​വാ​സ്തു ശി​ൽ​പ​ക​ല​യു​ടെ അ​പൂ​ർ​വ​ത ​ഇ​വി​ടെ നേ​രി​ട്ടു​ക​ണ്ട​റി​യാം. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ഒ​രി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും ഇ​വി​ടെ വ​ര​ണ​മെ​ന്നും ഈ ​പ്ര​തി​മ കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നും പ​റ​യു​ന്ന​ത്.

ഗോ​മ​തേ​ശ്വ​ര ബാ​ഹ​ബ​ലി - അ​താ​ണ് പ്ര​തി​മ​യു​ടെ മു​ഴു​വ​ൻ പേ​ര്. പ്ര​തി​മ എ​ന്നോ വി​ഗ്ര​ഹ​മെ​ന്നോ വി​ളി​ക്കാം. വി​ന്ധ്യ​ഗി​രി കു​ന്നി​നു മു​ക​ളി​ലാ​ണ് ഈ ​പ്ര​തി​മ. കു​ന്നി​ൻ​മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്നു ക​യ​റാ​ൻ ക​രി​ങ്ക​ൽ​പ​ടി​ക​ളു​ണ്ട്. ഒ​ന്നും ര​ണ്ടു​മ​ല്ല, അ​റു​നൂ​റി​ലേ​റെ..

18 മീ​റ്റ​റാ​ണ് പ്ര​തി​മ​യു​ടെ നീ​ളം. ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ഒ​റ്റ​ക്ക​ൽ പ്ര​തി​മ​യെ​ന്ന വി​ശേ​ഷ​ണം ബാ​ഹു​ബ​ലി​ക്കാ​ണ്. 57 അ​ടി​യി​ൽ ത​ല​യ​യു​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന വി​സ്മ​യ​ക്കാ​ഴ്ച. അ​രി​ഷ്ട​നേ​മി എ​ന്ന ശി​ൽ​പി​യാ​ണ​ത്രെ ഈ ​അ​ത്ഭു​ത​ക്കാ​ഴ്ച ക​ല്ലി​ൽ കൊ​ത്തി​യ​ത്. എ​ത്ര പ​ഴ​ക്കം ഈ ​ശി​ൽ​പ​ത്തി​നു​ണ്ടെ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ചാ​ൽ ര​ണ്ടാ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നു​ത്ത​രം. ച​രി​ത്ര​വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ൾ​ക്കും ച​രി​ത്രാ​ന്വേ​ഷ​ക​ർ​ക്കും ഇ​വി​ടം പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​താ​കാ​ൻ ഇ​തൊ​ക്കെ​ത​ന്നെ​യാ​ണ് കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ. ചെ​രി​പ്പ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​ൻ പാ​ടി​ല്ല പ​ടി​ക​ൾ ക​യ​റു​ന്പോ​ൾ. സോ​ക്സു​ക​ൾ ധ​രി​ക്കാ​ൻ അ​നു​വാ​ദ​മു​ണ്ട്. പ​ല​രും സോ​ക്സ് വാ​ങ്ങു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു. ക​രി​ങ്ക​ല്ലി​ൽ കൊ​ത്തി​യ പ​ടി​ക​ൾ അ​റ​ുനൂ​റി​ലേ​റെ ക​യ​റി​യി​റ​ങ്ങു​ന്പോ​ഴേ​ക്കും കാ​ൽ ഒ​രു പ​രു​വ​മാ​കു​മെ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് സോ​ക്സ് വാ​ങ്ങാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.

ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള ഒ​രു ഗ്രാ​മ​മാ​ണ്. ഗ്രാ​മ​ത്തി​നു മ​ധ്യേ ഒ​രു ത​ടാ​ക​മു​ണ്ട്. വെ​ളു​ത്ത കു​ളം എ​ന്ന​ത്രെ ബ​ൽ​ഗോ​ള​യ്ക്ക് അ​ർ​ത്ഥം. ത​ടാ​ക​ത്തോ​ടു ചേ​ർ​ന്നാ​ണ് വി​ന്ധ്യ​ഗി​രി ച​ന്ദ്ര​ഗി​രി എ​ന്നീ കു​ന്നു​ക​ൾ. എ.​ഡി 981ൽ ​ഗം​ഗാ​സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ മ​ന്ത്രി​യും സൈ​ന്യാ​ധി​പ​നു​മാ​യി​രു​ന്ന ചാ​മു​ണ്ഡ​രാ​യ​നാ​ണ് പ്ര​തി​മ നി​ർ​മി​ച്ച​തെ​ന്ന് ച​രി​ത്രം പ​റ​യു​ന്നു.

പ​ന്ത്ര​ണ്ടു വ​ർ​ഷ​ത്തി​ലൊ​ര​ക്ക​ൽ ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ​യി​ൽ മ​ഹാ​മ​സ്താ​ഭി​ഷേ​കം ന​ട​ക്കും. കു​ങ്കു​മം, മ​ഞ്ഞ​ൾ, അ​രി​പ്പൊ​ടി പാ​ൽ, തൈ​ര്, നെ​യ്യ്, ക​രി​ന്പി​ൻ നീ​ര്, ച​ന്ദ​നം എ​ന്നി​വ​കൊ​ണ്ട് അ​ഭി​ഷേ​കം ചെ​യ്യു​ന്ന ച​ട​ങ്ങി​ന് ആ​യി​ര​ങ്ങ​ൾ സാ​ക്ഷ്യം വ​ഹി​ക്കും. അ​ടു​ത്ത വ​ർ​ഷം ഫെ​ബ്രു​വ​രി​യി​ലാ​ണ് അ​ടു​ത്ത മ​ഹാ​മ​സ്താ​ഭി​ഷേ​കം.


ശ്രാ​വ​ണ​ബ​ൽ​ഗോ​ള എ​ന്നാ​ണോ ശ്ര​വ​ണ​ബെ​ള​ഗൊ​ള എ​ന്നാ​ണോ ശ്രാ​വ​ണ ബ​ല​ഗൊ​ള എ​ന്നാ​ണോ ശ​രി​യാ​യ ഉ​ച്ചാ​ര​ണം എ​ന്ന് മ​ന​സി​ലാ​യി​ല്ല. പ​ല​രും പ​ല​താ​ണ് പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ഉ​ഡു​പ്പി ജി​ല്ല​യി​ലെ ക​ർ​ക്ക​ല​യി​ലും മൈ​സൂ​രി​ലെ ഗോ​മ​ത​ഗി​രി​യി​ലും വേ​നൂ​ർ, ധ​ർ​മ​സ്ഥ​ല എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലും ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ​ക​ളു​ണ്ടെ​ന്ന് ഒ​പ്പം വ​ന്ന ഗൈ​ഡ് പ​റ​ഞ്ഞു ത​ന്നു.

ബ​പ്പ​ണ്ണ എ​ഴു​തി​യ പു​രാ​ത​ന​ക​ന്ന​ട ക​വി​ത​യി​ൽ ബാ​ഹു​ബ​ലി​യു​ടെ ക​ഥ കാ​ണാം. ജൈ​ന​മ​ത​ത്തി​ലെ ആ​ദ്യ തീ​ർ​ഥ​ങ്ക​ര​നാ​യി​രു​ന്ന ആ​ദി​നാ​ഥ​ന്‍റെ മ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു ബാ​ഹു​ബ​ലി. അ​യോ​ധ്യ ഭ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന ഭ​ര​ത​നാ​യി​രു​ന്നു ബാ​ഹു​ബ​ലി​യു​ടെ സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ. സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന് വേ​ണ്ടി ഭ​ര​ത​ൻ സ​ഹോ​ദ​ര​നെ പോ​രി​ന് വി​ളി​ച്ചു. ബാ​ഹു​ബ​ലി ഭ​ര​ത​നെ തോ​ൽ​പ്പി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ രാ​ജ്യ​വും സാ​മ്രാ​ജ്യ​വും ഭ​ര​ത​നു ത​ന്നെ ന​ൽ​കി.

തു​ട​ർ​ന്ന് ഒ​രു വ​ർ​ഷം അ​ദ്ദേ​ഹം നി​ന്നു കൊ​ണ്ട് ധ്യാ​നി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ അ​ന്യ​ന്‍റെ ഭൂ​മി​യി​ൽ ച​വി​ട്ടി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത് കൊ​ണ്ട് മ​ന​സ്സി​ന് ശാ​ന്തി ല​ഭി​ച്ചി​ല്ല. ഇ​തു മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ ഭ​ര​ത​ൻ രാ​ജ്യം ബാ​ഹു​ബ​ലി​യെ തി​രി​കെ ഏ​ൽ​പ്പി​ച്ചു. ആ ​മ​ണ്ണി​ൽ നി​ന്നു കൊ​ണ്ട് അ​ദ്ദേ​ഹം ബോ​ധോ​ദ​യ പ്രാ​പ്ത​നാ​യി. ക​ഥ​യും ച​രി​ത്ര​വും ഒ​രു​പാ​ട് വ​ലു​താ​ണെ​ങ്കി​ലും ഇ​തി​നെ ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ കാ​പ്സ്യൂ​ൾ പ​രു​വ​ത്തി​ലാ​ക്കി വി​ക്കീ​പി​ഡി​യ​യും പ​ല ട്രാ​വ​ൽ ഗൈ​ഡ് സൈ​റ്റു​ക​ളും ക​ഥ പെ​ട്ട​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു​ത​രു​ന്നു​ണ്ട്. ച​ന്ദ്ര​ഗു​പ്ത​മൗ​ര്യ​ൻ അ​വ​സാ​ന​കാ​ല​ത്ത് നി​രാ​ഹാ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ സ്വ​യം ജീ​വ​ൻ വെ​ടി​ഞ്ഞ കു​ന്നാ​ണ​ത്രെ ച​ന്ദ്ര​ഗി​രി. ക​ഥ​ക​ളും ച​രി​ത്ര​ങ്ങ​ളും ഇ​ഴ​പി​രി​ഞ്ഞു കി​ട​ക്കു​ന്നു ഇ​വി​ടെ.

ഗോ​മ​തേ​ശ്വ​ര വി​ഗ്ര​ഹം ഇ​രി​ക്കു​ന്ന മ​ണ്ഡ​പ​ത്തി​നു തൊ​ട്ട് മു​ന്നി​ൽ ഒ​രു ചെ​റി​യ മ​ണ്ഡ​പം ഉ​ണ്ട്. അ​തി​ലൊ​രു സ്ത്രീ ​മു​ഖ​മു​ള്ള വി​ഗ്ര​ഹം. കു​ശ്മ​ന്ദി​നീ ദേ​വി​യു​ടെ വി​ഗ്ര​ഹം ആ​ണ​ത്രെ അ​ത്. പ​ണ്ട്, ചാ​മു​ണ്ഡ​രാ​യ​ൻ ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ സ്ഥാ​പി​ച്ച്, പാ​ല​ഭി​ഷേ​കം ന​ട​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ വി​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ എ​ല്ലാ ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കും ഒ​ഴു​കി​യി​ല്ല എ​ന്നും, അ​പ്പോ​ൾ എ​വി​ടു​ന്നോ വ​ന്ന ഒ​രു വൃ​ദ്ധ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സ​ഹാ​യി​ക്കു​ക​യും പാ​ല​ഭി​ഷേ​കം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യി എ​ന്നു​മാ​ണു ഐ​തി​ഹ്യം. ആ ​ദേ​വി​യു​ടെ വി​ഗ്ര​ഹ​മാ​ണ് ബാ​ഹു​ബ​ലി​യെ നോ​ക്കി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യി​ല​വി​ടെ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്.

സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട ശി​ലാ​ലി​ഖി​ത​ങ്ങ​ൾ യ​ഥാ​വി​ധി ഇ​വി​ടെ സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ച​രി​ത്രം നി​ധി​പോ​ലെ കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന് പ​റ​യാം. ഭാ​ഷാ​ശാ​സ്ത്ര കു​തു​കി​ക​ക​ൾ​ക്കും പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട ഇ​ടം​ത​ന്നെ​യാ​ണി​വി​ടം.

പ​ടി​യി​റ​ങ്ങു​ന്പോ​ൾ കാ​ലു​ക​ൾ ഇ​ട​റി​പ്പോ​കും പോ​ലെ​തോ​ന്നി. ക​യ​റ്റ​ത്തേ​ക്കാ​ൾ ക​ഠി​ന​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​റ​ക്കം. പി​ന്നി​ൽ മ​ന്ദ​ഹാ​സം പൊ​ഴി​ച്ച് ബാ​ഹു​ബ​ലി പ്ര​തി​മ ത​ല​യു​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. താ​ഴെ​യെ​ത്തി വീ​ണ്ടും തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. ക​ല്ലി​ൽ കൊ​ത്തി​യ ആ ​മ​ഹാ​കാ​വ്യ​ത്തെ അ​തി​ന്‍റെ സൃ​ഷ്ടാ​ക്ക​ളെ മ​ന​സി​ൽ ന​മി​ച്ചു. ന​മി​ക്കാ​തെ വ​യ്യ. തി​രി​കെ ബം​ഗ​ളൂരു​വി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങു​ന്പോ​ൾ രൗ​ജ​മൗ​ലി​യു​ടെ ബാ​ഹു​ബ​ലി ര​ണ്ടാം​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ വ​ലി​യ ക​ട്ടൗ​ട്ടു​ക​ൾ ക​ണ്ടു. ബാ​ഹു​ബ​ലി എ​ന്നും എ​പ്പോ​ഴും വി​സ്മ​യം ത​ന്നെ​യാ​ണ് എ​ന്ന് മ​ന​സി​ലാ​യി.

ഋ​ഷി